Feiten & cijfers: Trends in het Belgische betalingslandschap

Je weet het misschien niet, maar Luc Luycx is de man die de gemeenschappelijke zijde van de euromunt heeft ontworpen in 1996. Maar worden de euromunten door de Belgen eigenlijk nog gebruikt, twintig jaar later? Of verkiezen ze ondertussen andere betalingsmethodes?

In dit artikel gaan we na hoe Belgische consumenten betalen. We bekijken wat de meest geliefde keuzes zijn voor POS-transacties (point-of-sale), van cash tot betaalkaarten en meer. Vervolgens onderzoeken we in hoeverre Belgen ook mobiel betalen en hoe ze hun smartphone daarvoor gebruiken. Tot slot bestuderen we de groei van eCommerce en hoe Belgen hun online aankopen betalen.

Cash voor kleine aankopen

Net zoals bij de noorderburen nemen cash betalingen in België af. Dat blijkt uit verschillende statistieken in een paper over cashgebruik van de Europese Centrale Bank. Zo is het gemiddelde afhaalbedrag in België één van de laagste in de Eurozone: amper 27 euro, in tegenstelling tot 109 euro in Duitsland.

Toch gelooft minder dan de helft (37%) van de respondenten van een enquête van één van onze Belgische financiële dienstverleners in een toekomst zonder cash. Uit diezelfde enquête bleek dat de meerderheid van de Belgen vooral cash geld gebruikt voor kleinere bedragen, zoals op café (69%) of bij de bakker (67%). Cash heeft dus duidelijk nog steeds een plaatsje in de gemiddelde Belgische portemonnee.

Vertrouwen in betaalkaarten

De populairste betaalmethode in België is de bankkaart, die zowel in winkels als online wordt gebruikt. Gebruikers hebben bijzonder veel vertrouwen in de chip-en-pintechnologie van hun kaarten: 97% heeft er vertrouwen in en 96% zegt tevreden te zijn (BPC). Bovendien zegt 74% van de respondenten dat ze liever betalen met een pincode dan contactloos, want dat geeft hen een veiliger gevoel.

Toch wordt er steeds meer contactloos betaald. In april 2018 gebeurde 4% van alle betalingen met de kaart contactloos. Een klein aandeel, zou je denken, maar wel een significante stijging van maar liefst 300% tegenover het voorgaande jaar. Dat 32% van de bevraagde Belgen in 2019 verklaart een contactloze betaling te hebben uitgevoerd met de betaalkaart of smartphone, bevestigt deze trend. Dat aantal is immers vier keer zoveel als in 2017.

Mobiele betalingen drukken hun stempel

Meer dan twee derde van de bevolking bezit een smartphone. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat mobiele betalingen een opmars kennen in België. (Met ‘mobiele betalingen’ bedoelen we betalingen die worden uitgevoerd met een smartphone, al dan niet via een banking app, in een webshop of aan een POS-terminal.) Sinds 2019 gebruikt bijna de helft van de Belgen deze betalingsmethodes. Verwacht wordt dat dit aandeel zal stijgen tot 68% de komende vijf jaar.

Welke merken voor mobiele betalingen zijn dan het populairste in België? Uit onderzoek blijkt dat consumenten voornamelijk de Payconiq-app met NFC-functionaliteit gebruiken, een lokale provider in de Benelux die contactloze transacties en transacties met QR-code ondersteunt. Andere grote merken, zoals Apple Pay en Google Pay, zijn ook beschikbaar in België.

We merken een duidelijke generatiekloof op wat mobiele betalingen betreft. 83% van de mensen jonger dan 35 jaar installeerde een banking app of betaalapp op zijn smartphone, in tegenstelling tot 60% van de 55-plussers. Toch vindt 71% van de Belgische consumenten dat mobiele betalingen het aankoop- en betaalproces vereenvoudigen. Dat is een stevige basis voor de verwachte toename van mobiele betalingen de komende jaren.

De groei van eCommerce

Online shopping in België maakt een inhaalbeweging binnen Europa. Een rapport van J.P.Morgan toont aan dat Belgen gemiddeld 1.473 euro per jaar online uitgeven, terwijl het Europese gemiddelde 2.186 euro bedraagt.

De ontwikkeling van eCommerce in België werd vertraagd door de taalgrens, “waardoor internationale bedrijven rekening moeten houden met twee verschillende talen en culturen”. (JPM) Nu er een stevige basis is, wordt een jaarlijkse groei van 8,5% tot 2021 voorspeld op de eCommerce-markt.

Wanneer Belgen online shoppen, betalen ze het liefste met de betaalkaart, wat goed is voor 50% van alle internetaankopen (transacties die in totaal 50 miljard euro waard zijn). De kaarten die worden gebruikt, zijn onder meer die van internationale merken Visa en MasterCard, alsook de nationale Bancontact-kaart (die nu zijn krachten bundelt met Payconiq). 21% van de bevraagde Belgen zegt inderdaad deze lokaal betaalmethode te gebruiken.

Samenvatting: Betaaltrends in België

België heeft een zeer divers betaallandschap. Terwijl cash in zekere mate steeds minder wordt gebruikt, is het nog steeds de populairste betaalmethode voor kleinere transacties.

In de wereld van elektronische betalingen steken de traditionele betaalkaarten er met kop en schouders bovenuit, wellicht door de sluimerende bezorgdheden over de veiligheid van contactloos betalen. Mobiele betalingen kennen echter een groot succes bij de jongere generatie.

Voor online shopping, ten slotte, blijven bankkaarten de meest voor de hand liggende keuze. De conclusie is duidelijk:  45% van de consumenten bevestigt dat ze hun betaalmethode laten afhangen van wat op dat moment het meest geschikt lijkt. Belgische retailers kunnen dus maar beter de nodige stappen ondernemen om alle betaalmogelijkheden te kunnen aanbieden aan hun klanten.